Koopovereenkomst: tips, feiten en fabels

We zijn nu met onze dienstverlening van Advocaat voor Fokkers van Gezelschapsdieren alweer een tijd onderweg. Er zijn een aantal zaken waarop wij de nadruk leggen en één daarvan is een goede koopovereenkomst. Bij elke post over de koopovereenkomst worden ons vragen gesteld over het hoe en waarom van een koopovereenkomst bij dieren.

Wij hopen met dit artikel hierover wat duidelijkheid te verschaffen

Voordat we helemaal kunnen beginnen moeten we eerst kijken of het om bedrijfsmatig fokken gaat of dat er als particulier een dier wordt verkocht.

Artikel 7:5 lid 1 BW geeft aan dat er sprake is van een consumentenkoop indien:

“De koop met betrekking tot een roerende zaak die wordt gesloten door een verkoper die handelt in het kader van zijn handels-, bedrijfs-, ambachts- of beroepsactiviteit en een koper, natuurlijk persoon, die handelt voor doeleinden buiten zijn bedrijfs- of beroepsactiviteit.”

Tja, in gewoon Nederlands kun je hiervan zeggen dat je een bedrijf moet hebben om te spreken van bedrijfsmatig fokken, maar zelfs zonder inschrijving bij de KvK kun je het als een “beroepsactiviteit” zien. Dit kán bijvoorbeeld het geval zijn wanneer er gefokt wordt om dieren te verkopen.

Ook als je zelf vindt dat je alleen maar een hobbyfokker bent, kun je in enkele gevallen toch als bedrijfsmatige fokker worden gezien. Er zijn een aantal indicatoren die hieraan ten grondslag liggen. Bijvoorbeeld het aantal kittens/pups dat in een aaneengesloten periode van 12 maanden wordt verkocht. Bij meer dan 20 kan het al als bedrijfsmatig worden gezien. Maar ook het feit dat er geadverteerd wordt of dat er professionele ruimtes aanwezig zijn voor het fokken, kunnen redenen zijn voor een rechter om het fokken als bedrijfsmatig te zien.

Als bedrijfsmatige fokker dien je aan extra regels te voldoen, maar voor de koopovereenkomst maakt het eigenlijk vrijwel geen verschil of je fokt als hobbyfokker of als bedrijfsmatig fokker.  Zodoende nemen we deze regels niet mee in dit artikel.

Wat is een koopovereenkomst?

Een koopovereenkomst is een juridisch document waarin je afspraken maakt met de koper van het dier. Je legt hierin afspraken vast over zaken zoals de garantie, aansprakelijkheid, levering en bijvoorbeeld zaken over hoe om te gaan met het dier.

Om het weer eens te vergelijken met onze welbekende wasmachine.

Koop je een nieuwe wasmachine, dan mag je er gemakshalve van uitgaan dat de wasmachine in goede staat verkeert. Je mag hier dan ook garantie op verwachten. Als je een overeenkomst hebt getekend mag je verwachten dat je de wasmachine ook daadwerkelijk krijgt. De verkoper kan niet achteraf zeggen dat hij de wasmachine toch liever aan een ander verkoopt.

Een koopovereenkomst voor een dier?

Volgens de wet is een dier geen zaak, artikel 3:2a lid 1 BW. Oftewel de vergelijking met de eerdergenoemde wasmachine gaat niet helemaal op. Toch staat er in de wet ook het volgende:

“Bepalingen met betrekking tot zaken zijn op dieren van toepassing, met in achtneming van de op wettelijke voorschriften en regels van ongeschreven recht gegronde beperkingen, verplichtingen en rechtsbeginselen, alsmede de openbare orde en de goede zeden”, artikel 3:2a lid 2 BW.

Oftewel, dieren worden in veel gevallen toch wel hetzelfde gezien door de wet als zaken. Maar er zijn wel aanvullende regels van toepassing. Zoals de bepalingen in de Wet Dieren maar ook bijvoorbeeld de termijn waarin een dier weg mag uit het nest.

Oké leuk, maar waarom nou die koopovereenkomst?

 In een koopovereenkomst spreek je als verkopende partij een aantal zaken af met de kopende partij. Allereerst “Wat voor een zaak wordt verkocht dan wel gekocht?” In ons geval dus een dier. De eerstvolgende vraag die kan worden gesteld als je een dier gaat verkopen (jong of volwassen dier, dit maakt niet uit) is “In welke staat verkeert het dier?”

Maar dit is dan ook juist het lastige om te bepalen. Want in tegenstelling tot die wasmachine die je kan controleren op lekkages of gebreken is dat bij een dier veelal niet het geval. In het geval van een rasdier spelen er ook nog diverse zaken. Overigens spelen deze zaken ook voor niet rasdieren.

Erfelijke aandoeningen zal je bij een wasmachine niet aantreffen, maar dat kan bij een hond of een kat wel het geval zijn. Is een dier dan per definitie een gebrekkig product? Hier is nog geen eenduidige visie over en zodoende is een verschil van interpretatie mogelijk. De concrete vraag die je hierbij kan stellen, is de volgende: “Moet ik als fokker garantie geven op erfelijke aandoeningen?”

Het antwoord dat wij hierop geven is:

“Ja, in alle redelijkheid en billijkheid moet je garantie geven op erfelijke aandoeningen.”

Hoe ver je hierin gaat is natuurlijk het hekele punt. Dit staat nergens letterlijk in de wet. Bovendien is erfelijkheid ook nog eens moeilijk aantoonbaar.

Onze overweging in hoeverre we garantie geven, hebben in ieder geval betrekking op de vier volgende punten:

• Hoe oud is het dier?
• Hoe lang is het dier al weg bij de verkopende partij?
• Heeft de fokker er alles aan gedaan om de erfelijke aandoeningen te voorkomen?
• Heeft de koper er alles aan gedaan om aandoeningen te voorkomen?

Je gaat immers geen garantie geven op HD die is ontstaan in het achtste levensjaar van een hond. Ook als je alles eraan gedaan hebt om diverse aandoeningen uit de bloedlijnen te halen en er speelt na twee jaar een ziekte op, ook dan kun je je afvragen in hoeverre de fokker hiervoor aansprakelijk is. Maar wanneer bijvoorbeeld een kitten binnen enkele maanden erfelijke afwijkingen blijkt te hebben, welke niet zijn ontstaan door toedoen van buitenaf, dan is garantie zeker van toepassing.

Zodoende is een standaard koopovereenkomst in een aantal gevallen niet voldoende. Je zult de koopovereenkomst altijd aan moeten vullen met specifieke zaken die aan bod komen bij het dier dat gefokt wordt. In onze maatwerkovereenkomst houden we hier uiteraard rekening mee. Onze standaardovereenkomst is de basis, welke door de fokker zelf aangepast dient te worden.

Wij hebben er al eerder over geschreven, maar als je garantie moet geven, hoe kun je dat dan het beste doen? Om weer even terug te gaan naar die wasmachine, als ik deze bij witgoedspecialist De Vries koop, zal witgoedspecialist De Vries geen reparatie vergoeden als ik bij de concurrent ben geweest om de wasmachine na een gebrek te laten repareren. Ik had me immers gewoon bij De Vries moeten melden.

Bij een dier kun je je als koper natuurlijk ook melden bij de fokker, maar als een beestje ziek is, kan de fokker veelal ook niets doen. Een dierenarts kan een ziek beestje (in de meeste gevallen) weer beter maken. Maar dierenarts A rekent hele andere tarieven dan dierenarts B.

Stel een hond heeft ED aan een poot en moet geopereerd worden. Laten we er gemakshalve van uitgaan dat de aandoening erfelijk is en dat het verwijtbaar is aan de fokker. Kopers wonen in Amsterdam en de fokker in Winterswijk. De Amsterdamse dierenarts vraagt 1500 euro voor de operatie, maar de dierenarts in Winterswijk slechts 1100 euro.

Wat moet je dan vergoeden?

Maar stel:

Diezelfde hond is gekocht voor 750,- euro.

of
Die hond is al 3 jaar?

of

De hond is gebruikt als bewakingshond bij een beveiligingsbedrijf

Wat moet je dan vergoeden?

Allemaal zaken die je vastlegt in een koopovereenkomst. Zoals ook kwesties als

• Hoeveel is de maximale vergoeding?
• Indien garantie, bij welke dierenarts?
• Maximale leeftijd van het dier waarop nog erfelijk gerelateerde zaken kunnen worden geclaimd.
• Bewijslast voor de erfelijkheid?

Bewijs

We zouden een heel boek vol kunnen schrijven over het bewijs dat aangedragen moet worden om een schadevergoeding bij de fokker te kunnen claimen. Maar ook dit leg je vast in een koopovereenkomst.

Verdere zaken in een koopovereenkomst van dieren

 Naast zaken over garantie, gebreken of bewijslast vinden wij het van belang dat een koopovereenkomst ook voldoet aan de informatieplicht van de fokker. Hoe ga je om met een dier, welk voer geef je, welke opvoedingsadviezen kun je meegeven aan de koper.

Je kunt niet zomaar ervan uitgaan dat een koper precies weet wat hij/zij doet. Of dat je ervan mag uitgaan dat hij/zij zijn/haar verstand gebruikt. Uren wandelen en rennen in het bos is toch zo leuk voor een puppy van vier maanden. Maar o jee, als de hond met acht maanden mank loopt. Dan is het allemaal de schuld van de fokker. Leg belangrijke zaken vast in een “handleiding”.

Verder zijn er nog veel specifieke wensen van fokkers om bepalingen op te nemen. Een greep uit de wensen waarvan wij deze niet hebben opgenomen in de overeenkomst omdat deze waarschijnlijk geen stand gaat houden.

• Indien de hond/de kat wordt verkocht na een tijd, graag de fokker op de hoogte stellen. Dit kunt u wel vragen maar niet verplichten.
• Indien koper verhuist naar woning 4-hoog achter zonder lift, vervalt de garantie.
• Indien er een koopovereenkomst getekend is, maar de fokker wilt de hond toch niet verkopen aan de koper, dan een mogelijkheid voor ontbinding van de overeenkomst.
• Verplichte castratie binnen zes maanden na de koop.

Samenvatting

Een koopovereenkomst is een complex document, waarin je als verkoper afspraken maakt met de koper van het dier. Hierin leg je naast afspraken over de levering of garantie ook vast hoe er met een dier om moet worden gegaan. Het is geen document dat zomaar even opgezet kan worden. Daarnaast adviseren wij ook altijd om specifieke eigenschappen van het ras op te nemen, er speelt immers bij elk ras iets anders.

Wij hopen met dit artikel meer kennis over te dragen aan fokkers van gezelschapsdieren. Het hoe en waarom van een koopovereenkomst en dat deze niet zomaar even opgezet kan worden. Zonder koopovereenkomst sta je sowieso niet sterk indien er problemen ontstaan met een koper.